SŁOWNICZEK:
- GATUNEK OBCY – oznacza gatunek wprowadzony przez człowieka świadomie lub przypadkowo, poza swój naturalny zasięg występowania
- GATUNEK INWAZYJNY – oznacza gatunek, który w szybkim tempie zasiedla nowe tereny przy udziale dużej liczby osobników, wywołując przy tym negatywne skutki dla przyrody i gospodarki.
- GATUNEK OBCY INWAZYJNY – oznacza gatunek obcy, którego wprowadzenie lub rozprzestrzenianie się zagraża lokalnej bioróżnorodności i powiązanym usługom ekosystemowym lub oddziałuje na nie w niepożądany sposób1
- MIGRACJE ROŚLIN - zmiany geograficzne zasięgów gatunków roślin pod wpływem zmian zachodzących w środowisku (najczęściej warunków klimatycznych), rzadziej wskutek zmian w żywotności gatunków2
- AMENSALIZM – zależność międzygatunkowa, w której obecność i zachowania jednego gatunku/populacji wpływa niekorzystnie na drugi gatunek/populację2
GATUNKI INWAZYJNE NA TERENIE PARKU; JAK OBCY SIĘ PRZEDOSTAJĄ?
Migracje roślin to dość skomplikowany proces i zależy od wielu czynników. Jednak biorąc pod uwagę ogromny wpływ człowieka na świat przyrody i klimat, jest on najważniejszym czynnikiem biorącym udział w przemieszczaniu się obcych gatunków roślin. Może on przyczyniać się do tego pośrednio, czyli zmieniając i zanieczyszczając klimat lub bezpośrednio np. przywożąc gatunek obcy jako pamiątkę z krajów tropikalnych. Jedną z ważniejszych ingerencji człowieka w przyrodę jest zawlekanie gatunków obcych. Proces ten polega na umyślnym, bądź przypadkowym sprowadzeniu taksonu z jego pierwotnego obszaru występowania, na nowy obszar nie obejmujący jego naturalnego zasięgu. Rożne gatunki roślin były sprowadzane w celach gospodarczych; uprawnych bądź ozdobnych a z biegiem czasu rośliny te zaczęły wydostawać się z kontrolowanych siedlisk, czego skutkiem było spontaniczne zasiedlanie naturalnych ekosystemów. Regularnie zdarzają się także przypadki nieświadomego sprowadzenia obcych gatunków wraz z transportem innych towarów i wzmożonym przemieszczaniem się ludzi. Część obcych gatunków w nowym środowisku może stać się inwazyjnymi i stanowić znaczące zagrożenie dla naturalnych ekosystemów, szczególnie na terenach chronionych przyrodniczo. Reynoutria japonica i Fallopia sachalinensis, czyli rdestowce; ostrokończysty i sachaliński to gatunki roślin inwazyjnych najszerzej rozprzestrzenione na terenie Nadmorskiego Parku Krajobrazowego. Ze względu na ogromne zagrożenie z jego strony, jest on systematycznie usuwany. Rdestowce podobnie jak inne gatunki roślin inwazyjnych tworzą gęste, jednogatunkowe łany uniemożliwiające wzrost innym rośliną, zmieniając przy tym całe siedlisko.
DZIAŁANIA NADMORSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO
We wcześniejszych latach w Nadmorskim Parku Krajobrazowym przeprowadzono inwentaryzacje gatunków inwazyjnych. Dotyczyła ona głównie dwóch gatunków rdestowców oraz norki amerykańskiej. W tamtym czasie stwierdzono 33 stanowiska rdestowców (Reynoutria japonica i Fallopia sachalinensis) na terenie Parku. W roku 2021 jako miejsca najcenniejsze przyrodniczo wybrano trzy lokalizacje w miejscowości Kuźnica na Półwyspie Helskim, o łącznej powierzchni około 150 m2, do wykonania zabiegów usuwania gatunków zagrażających rodzimej florze. Działania te polegały na mechanicznym usuwaniu rdestowców za pomocą kos spalinowych, maczet i sekatorów. W 2022 roku zabieg koszenia wykonano sześciokrotnie, a w roku 2023 były potrzebne już tylko cztery koszenia. Działania te przyniosły rezultaty. Na wyznaczonych stanowiskach usunięto większość roślin inwazyjnych. W następnych latach planowane są wyznaczenia nowych stanowisk rdestowców, w celu ich usuwania oraz wprowadzanie nowych metod zwalczania.
Wykaz stwierdzonych obcych, inwazyjnych gatunków roślin naczyniowych w Nadmorskim Parku Krajobrazowym
| Lp. | Nazwa łacińska | Nazwa polska |
| 1 | Acer negundo L. | klon jesionolistny |
| 2 | Echinocystis lobata (F. Michx.) Torr. et A. Gray | kolczurka klapowana* |
| 3 | Elodea canadensis Michx. | moczarka kanadyjska |
| 4 | Erigeron annuus (L.) Pers. | przymiotło białe |
| 5 | Galinsoga ciliata (Raf.) S. F. Blake | żółtlica owłosiona |
| 6 | Helianthus tuberosus L. | słonecznik bulwiasty |
| 7 | Hordeum murinum L. | jęczmień płonny |
| 8 | Impatiens glandulifera Royle | niecierpek gruczołowaty |
| 9 | Impatiens parviflora DC. | niecierpek drobnokwiatowy |
| 10 | Juglans regia L. | orzech włoski |
| 11 | Lupinus polyphyllus Lindl. | łubin trwały |
| 12 | Padus serotina (Ehrh.) Borkh | czeremcha amerykańska |
| 13 | Quercus rubra L. | dąb czerwony |
| 14 | Reynoutria ×bohemica Chrtek & Chrtková | rdestowiec pośredni* |
| 15 | Reynoutria japonica Houtt | rdestowiec ostrokończysty* |
| 16 | Reynoutria sachalinensis (F. Schmidt) Nakai | rdestowiec sachaliński* |
| 17 | Rhus typhina L | sumak octowiec |
| 18 | Robinia pseudoacacia L. | robinia akacjowa |
| 19 | Rosa rugosa Thunb. | róża pomarszczona |
| 20 | Solidago canadensis L. | nawłoć kanadyjska |
* gatunki inwazyjne wymienione w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym
Spośród wymienionych, najszerzej rozprzestrzenionymi są róża pomarszczona Rosa rugosa, a także rdestowece Reynoutria ssp.
Wykaz stwierdzonych obcych, inwazyjnych gatunków zwierząt w Nadmorskim Parku Krajobrazowym (*), jego otulinie oraz najbliższym sąsiedztwie
| Nazwa polska | Nazwa łacińska |
| Królik dziki | Oryctolagus cuniculus |
| Piżmak amerykański* | Ondatra zibethicus |
| Jenot azjatycki* | Nyctereutes procyonoides |
| Norka amerykańska* (wizon amerykański) | Neovison vison |
| Daniel zwyczajny* | Dama dama |
1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1143/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzenia i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych (Dz.U.UE.L.2014.317.35)
2. Encyklopedia PWN
Publikacje warte zapoznania:
/files/site-npk/userfiles/grafika/inwazyjne/Analiza%20stopnia%20inwazyjno%C5%9Bci.pdf
/files/site-npk/userfiles/grafika/inwazyjne/Rosliny%20obcego%20pochodzenia%20w%20PL.pdf
/files/site-npk/userfiles/grafika/inwazyjne/ZBK%20Tradycyjne%20ogrody.pdf
/files/site-npk/userfiles/grafika/inwazyjne/ZBK%20Zamien%20nawlocie.pdf
/files/site-npk/userfiles/grafika/inwazyjne/ZPK%20Obce%20gatunki%20inwazyjne%20kompendium.pdf
