Mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum) zgodnie z polskim prawem1 to gatunek rośliny objęty ochroną ścisłą oraz wymagający ochrony czynnej.
Aby nie zagubić się w pojęciach tłumaczymy :)
Ochrona może być:
1. Pod względem tego co można, a czego nie można robić:
a) częściowa – ochrona gatunków roślin, zwierząt i grzybów dopuszczająca możliwość redukcji liczebności populacji oraz pozyskiwania osobników tych gatunków lub ich części, czyli chronimy dany gatunek, ale w pewnych okolicznościach, okresach dopuszcza się pewne działania, które wpływają na chronione organizmy, np. redukcja liczebności
b) ścisła – całkowite i trwałe zaniechanie bezpośredniej ingerencji człowieka w stan ekosystemów, tworów i składników przyrody oraz w przebieg procesów przyrodniczych na obszarach objętych ochroną, a w przypadku gatunków - całoroczną ochronę należących do nich osobników i stadiów ich rozwoju, czyli człowiek nie ma wpływać swoimi działaniami na przyrodę, ma rządzić się sama
c)czynna – stosowanie, w razie potrzeby, zabiegów ochronnych w celu przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów i składników przyrody lub zachowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów, czyli człowiek swoimi działaniami ma pomagać przyrodzie by ją zachować lub odtwarzać (np. hodować i nasadzać gatunki roślin chronionych)
2. Pod względem miejsca występowania chronionych składników przyrody:
a) ochrona ex situ – ochrona gatunków roślin, zwierząt i grzybów poza miejscem ich naturalnego występowania oraz ochrona skał, skamieniałości i minerałów w miejscach ich przechowywania;
b) ochrona in situ – ochrona gatunków roślin, zwierząt i grzybów, a także elementów przyrody nieożywionej, w miejscach ich naturalnego występowania;
Kilka informacji o mikołajku nadmorskim:
- roślina wieloletnia
- osiąga zwykle 30-50 cm wysokości
- ma sztywne srebrzysto-zielone, kolczaste liście i jasnoniebieskie kwiaty
- wytwarza bardzo długi system korzeniowy (do 4 m), który jest jego sposobem na niedobór wody
- rośnie na wydmach nadmorskich (białych- usypanych z „plażowego” piasku oraz szarych- za wydmami białymi, wśród innych roślin i porostów)
- zagrożeniem dla niego jest przemieszczanie się i plażowanie na wydmach, wydeptywanie oraz zrywanie
W Nadmorskim Parku Krajobrazowym podejmujemy działania z zakresu ochrony czynnej i prowadzimy hodowlę mikołajka nadmorskiego, którego potem przesadzamy na wydmy. Sadzonki na początku znacznie odbiegają wyglądem od postaci dorosłych, aby po kilku latach (!) zacząć przypominać właściwą roślinę.
Mikołajek nadmorski to rzadki gatunek, a my staramy się aby pozostał na wydmach Nadmorskiego Parku Krajobrazowego. Prosimy aby nie niszczyć, nie zrywać, nie przesadzać ani nie nasadzać samodzielnie mikołajka. Nasiona i sadzonki są przez nas selekcjonowane, a te które bywają oferowane w sklepach i w internecie pochodzą z obcych geograficznie i genetycznie populacji, które mogą się wcale nie przyjąć lub zaburzyć już istniejące zbiorowisko. Ponadto na takie działania jak umyślne zrywanie, posiadanie i wprowadzanie wyhodowanych sadzonek należy mieć zezwolenie od Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, które Nadmorski Park Krajobrazowy uzyskał.
1 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. z 2014 r. poz. 1409)
Źródła:
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. z 2014 r. poz. 1409)
- Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1336 z późn. zm.)
- Rośliny chronione H. Piękoś-Mirkowa, Z. Mirek, wyd. MULTICO Warszawa 2006
